ساده اندیشی ست اگرموضوعی که درطول تاریخ بشری مورد عنایت وباورداشت همه فرهنگـــــــــــهای انسانی وحتی دینی بوده استرا به صرف عجـــــــــــــــیب بودن خرافه دانسته وانکارکنیم .تقریبا در همه فرهنگ‌های جهان  اعتقــــــــــــــاد به چشم زخم   «Evil Eye»  مشاهدهمی‌شود.امروزه نیز درشاخه های مختلفی از متافیزیک،موضوع چشم زخم مورد بررسی وتحلیل جدی پژوهندگان این حوزه است.بنابراین موضوع چشم زخم ، ازپشتوا نه چهارضلعی: تجربه(فردی)، باورداشت تاریخی ، تاییدادیان و(مکاتب عــــرفانی )وهمچنینازپشتوانه پژوهشی برخورداراست:

چشم دومنظوره!

  چشم انسان ازمهمترین اعضای اوست که هم در حوزه فیزیولوژی وهم درحوزه متافیزیولوژی ازدیرباز مورد مطالعه ی  دانشمندان بوده است. بنابراین اهمیت چشم تنها بخاطر مرکز یا ابزار بیناییبودنآن نیست بلکه این مرکز به عنوان مهمترین کانون جذب وانتقال وتبادل انرژی های ماورای طبیعی نیز جایگاه منحصر بفردی دارد واکنون چشم زخم نیز حاصل آزادسازی واصابت انرژی های متراکمیستکهعمدتا از حسادت یا غبطه وهمچنین  دراثر اعجاب(وشاید هم عشقِ)  چشم زننده  برخاسته وتاثیرات آشوب انگیزی نیز برجای میگذارد

 نظراسلام:

دین اسلام باصراحت تمام ،چشم زخم را یک واقعیت اعلام می کند(العین حق) و درروایات فراوانی هم  برحقیقت داشتن چشم زخم ودامنه شگرف تاثیرگذاری آن تاکید شده است تا آ نجاکه پیامبر اکرم صلیالله علیه واله میفرماید:أکثر من یموت من أمتی بعد قضاءالله و قدره بالعین : « بیشترین علت مرگ  امت من ، پس از قضا و قدر"چشم زخم " است! ودرروایت مشهوردیگری آمدهاست که اگرچیزی را بتوان با(قضاو)قدرالهی مقایسه کرد همانا چشمزخم خواهدبود !ونقلاست که  :چشم زخم،مرد رادرگور وشتر را دردیگ میبرد!.البته به فرموده امیرالمومنین علیه السلام: چشم زخم حقاست ودعاوتوسل نیزحق است! که به همین جهت، اسلام درکناراعتراف به حقیقت داشتن اینمطلب (چشم زخم)،ذکرهاوتعویذات وراهکارهای متعددی را نیزبرای دفعومهارآن معرفی کرده است ودرپایان این سخن به برخی ازآن ها اشاره خواهیم کرد

راه های مصونیت:

1ـ تولیدنکردن امواج منفی : پل ژاگو نویسنده کتاب اسرارمانیتیسم معتقداست :"اگرچه جهان ما مشحون از انرژی های منفی ست اما این انرژی ها عمدتا به کسانی اصابت میکند که خودشان مولّدوناشر امواج منفی هستند".بنابراین ما اگرخود بتوانیم چشم های مان را ازهرگونه نگاه بد ونامبارک بشوییم وبه همه ی انسان ها نگاه رحمانی ومهربانانه داشته باشیم ،آنگاه با همین شیرین چشمیِخود،مصونیت قابل توجهی دربرابر آن امواج خواهیم داشت. شاید یکی ازدلایل این که قرآن کریم میفرماید: اگرنیکی کنید به خودتان نیکیکرده اید(ان احسنتم احسنتم لانفسکم) ویا اینکه میفرماید :مکر بد، به جزاهل آن را درخودفرونمی برد(ولایحیق المکرالسییء الا باهله )؛به همین خاطرباشد!

2ـ توحید: بهترین وجامع ترین راه برای کاهش نیروهای نامبارک عبارت است از «تقویت توحید» به این معنی که انسان در جان ودل خود به این حقیقت حاکم برعالم هستی ایمان جدی بیاورد که: هیچموثرمستقلی ازخداوند وجودندارد!به راستی اگراین حقیقت در جان ماحاکمشود آن گاه چشمِ ترس وطمع به احدی از مخلوقات نخواهیم داشت وبدین وسیله درحصن حصین قدرت لایزال الهی از همه شرور وآفت های جهان درامان خواهیم بود.نه موج منفی تولید می کنیم ونه امواج منفی دیگران بدون تدبیرو مدیریت ویژه ی الهی می توانند درحریم زندگی ماراه پیداکنند .چنان که درروایات آمده است :هرگاه خداوند به قلب بنده ی خود نظرکندوببییند که آن بنده واقعا طالب اخلاص وتوحیدالهی ست ؛آنگاه خود خداوند تولیت ومدیریت زندگی اورا به عهده می گیرد! که دراین صورت بلاها ومشکلات احتمالینیزکاملا تحت هدایت وکنترل خداوند قرارگرفته وباعث کمال وعاقبت به خیری ماخواهند شد واین همان طریقتی است که بقول جناب حافظ: "درطریقت هرچه پیش سالک آید خیراوست"  

3ـ دلنوازی واحسان: اگربتوانیم  درهر روز لااقل دلی را شاد کرده وهیچ منت وگروکشی یا ریا وتظاهری نیز بر عمل خود مترتب نکنیم بلکه حتی المقدور به طورناشناس سعی کنیم تا(چنانکه گفتهشد)در هرروز لا اقل یک دل را از خودشاد کنیم ؛این خود ازنیرومندترینانرژی های مبارکیست که ازحریم زندگی ماپاسبانی کرده ونیروهای اهریمنی وگزنده را ازمادفع خواهدکرد وبسیاری از دعاهایمحبوس ومشکلات لاینحل ما هم به برکت این عمل خالص وخداپسندانه حل وفصل خواهدشد والبته آثار برزخی آن نیز، قصه ی دل انگیزِدیگریست که در روایات ما به آن اشاره شده است.(دعا کردنِخالصانه  برای بندگانخداـ زنده یامرده ـ نیزعلاوه برتاثیرات  یادشده برکات خاص دیگر ی را هم درپی خواهدداشت)

4 ـ ساده زیستی: واقعاچه نیازی به این است که افراد متمکن همه ی دارایی وزیبایی خود را به رخ دیگران بکشند؟ این کار چیزی جزپا گشاکردن ونخ دادن به چشم هاو اندیشه ها وانرژی های منفینیست ؛درست مثل این که شما درِمنزل خود رابه روی کج دستانبازبگذارید ! ازسوی دیگر توجه کنیم :یکی از بزرگترین معضلات  وآسیب های جدی وچندجانبه ی جهان امروز که "بلای قرن" نام گرفته است مصیبت "مصرف زدگی"ست که عمدتا تحت تاثیر تبلیغات وچشم وهم چشمی ها ،امنیت وآرامش فرهنگی وروانی همه یمارا مختلکرده است.بنابراین ما با تجمل وخودنمایی های نابخردانه ی خوددرواقع تیغ دودَمی را به دست میگیریم که خود به دست خویشتن ؛هم سلامت جامعه وهم سلامت فردی خودمان را بی رحمانه آسیب می زنیم .بلی ،همین بیماری مصرف گرایی وتجمل پرستیکه حقیقتامزاج روزگارمارا تباه کرده است اصلی ترین زمینه برای پیدایش وپرورش انواع انرژی های نامبارک در زندگی وضمیر ماست که آشفتگی ها واختلالات فکری وروانی بسیاری را هم برای ما بهارمغان می آوردوبدون شک  زمینه وضریب چشم زخم را نیزبرای ماافزایش خواهد داد.اگربه زندگی انسان های بزرگ مثل اولیای خدا ونوابغ تاریخ نگاه کنید می بینید که معمولا این روح ها واندیشه هایبزرگ ، از ساده ترین نوع زندگی وآرایش برخوردارندچنانکه قرآن کریم نیز مشی بندگان محبوب خداوندبر روی زمین  رااین گونهوصف می فرماید:"وعبادالرحمن الذین یمشون علی الارض هونا"...درنظرداشتن همین مطلب کافی ست تاکسانی که به وسیله تجمل وخودنمایی در پی جلب توجه مردم اند متوجه خبط وخطای فاحش خود گردیده وبفهمند که با این روش چیزی جز حقارت وخلا ها یشگرف خود را برای دانایان اثبات نمی کنند!(درزمینه ساده زیستی ، مثنوی آب درکوزه 1  وپاورقی آن را نیزملاحظه بفرمایید) 

دونکته:

اـ چنانکه گفته شد ،سعی کنیم زیبایی ها ودارایی ها وموفقیت های (حتی معنوی)خود را به حراج نگذاریم وجز درمواقع ضرور فاش نسازیم . این مطلب علاوه برآن که از بهترین راه های مصونیت از چشم زخم است فواید وحکمت های گوناگونی را نیز درپی دارد که بعضی ازآن ها  دراین جا قابل ذکرنیست و به همین بیت مولوی بسنده میکنیم که: گفت پیغمبر هرآنکس سرّ نهفت/بامراد خویش گردد زود جفت 

 ب ـ برخی از رازدانان که حساسیت وتاثیرات نافذ نگاه وتوجه دیگران رابه خوبی میشناسند ومزاحمت های پارازیت گونه ی این امواج را برصفحه ی لطیف جان وروان خودبر نمی تابند ،وقتی در مکانهایی که ممکن است کانون توجه دیگران قراربگیرند حضورپیدا می کنند ،تعمدا رفتارها یا پوشش های نه چندان مناسبی را ازخود بروز می دهند وخیلی در حفظ کلاس وپرستیژ خود توجهی نمیکنندچراکه این افراد آسایش ولذایذ روحی وروانی درازمدت را بر لذت های موهوم گذران ترجیح می دهند .ازنظرما نیز اگرچه اصل این مطلب قابل تحسین وتوجه است اما ودرعین حال توجه کنیم که در دین جامع الاطراف اسلام ،انسان تنها متعلق به شخص خود نیست ولذا بنابر دستورها وسنت های اسلامی ،مومنان می بایست درحفظ عزت نفس و وقار وزیبایی ظاهری نیز درحد معقول ومتوقع بکوشند والبته با توکل به خداوند وتوسل به برخی ذکرها وتعویذات، ضررهای محیطی مدنظرهم مهارخواهندشد(درعین حال جمع میان این دو واقعیت نیزبا حفظ مصلحت های اهم ومهم درخورتامل است)

راه کارهای عملی درروایات:

درفرهنگ های مختلف راهکارهای عملی گوناگونی برای مصونیت دربرابر نیروهای منفی پیشنهاد می شود . بسیاری ازفرهنگ ها مثل هندوی اعتقاد خاصی به "چوب "جهت جذب آن امواج (ودفع کردنشان از انسان)دارند [1] یامثلا درفرهنگ خودمان "نمک" مورد توجه قرارمی گیرد والبته بسیاری ازاین ها ریشه ی علمی دقیق ودرستی  هم دارند اما درمکتب توحیدی اسلام تاکید بیشتری برتوسل به ذکر ودعا می شود . به هر ترتیب برخی ازمهمترین راهکارها ی توصیه شده در روایات عبارت انداز:مدوامت برنمازشب  خصوصا که درسه رکعت آخرآن یعنی شفع ووتر، سوره های ناس وفلق و3مرتبه توحید (دقایقی پیش از اذان صبح)خوانده شود.خواندن آیة الکرسی بعدازهرنمازواجب وهنگام خواب وخروج ازمنزل ونیز استفاده ازسرمه سنگ (برای ضارب ومضروب)هم از دیگرمواردی ست که توصیه شده است  همچنین تقید به صدقه ی روزانه ودیگردودکردناسفندوکندر وعود درهرمحیطی،باعث دفع یا کاهش آلودگی هاو انرژی های منفی ست.ضمن آن که به همراه داشتن برخی از نگین ها مثل عقیق وفیروزه نیزتاثیرات خوبیدارد(اساسابه عکس رنگهای تند وجذابی مثل قرمزکه باعث تشدیداثرات چشم زخم می شود برخی رنگ ها مثل فیروزه ای وسبزوآبی وسفید اثرمعکوس دارند) همچنین در روایت است که( هرگاه خوف چشم خوردگی به وجودآمد) ضارب وضو بگیرد ومضروب غسلکند: توضا العا ین واغتسل المعیون... از مهمترین وموثرترین کارها برای دفع نیروهای منفی ورفع ودفع خطرات وبلاها (به اذن الهی) که دردین اسلام وبسیاری از ادیان وفرهنگهای دیگر مورد تاکیداست عبارت است از "ذبح" (یعنی حیوان حلال گوشتی را ذبح شرعی کرده وبه فقرا بدهیم  )*

علاج سحر و چشم زخم دربیان آیةالله بهجت _ رضوان‌الله تعالی علیه _ ایشان درپاسخ به این پرسش که" برای رهایی از سحر وطلسمات ودرامان ماندن از چشم زخم چه توصیه ای میکنید؟"  فرمودند: موارد ذیل را مراعات و عمل نمایید:1- قرآن کوچک همیشه همراه داشته باشید. 2- معوذتین [ سوره‌های مبارکه فلق و ناس ] را بخوانید و تکرار نمائید. 3- آیةالکرسی را بخوانید و در منزل نصبنمائید. 4- چهار قل [ سوره‌های مبارکهتوحید، کافرون، فلق و ناس ] را بخوانید و تکرار نمائید، خصوصاوقت خواب. 5- در موقع اذان با صدای نسبتا بلند اذان بگوئید. 6- روزی 50 آیه از قرآن کریم را با صدای نسبتا بلند بخوانید

توصیه هایی برای ضارب:

هرچند افراد ضارب یابه اصطلاح"شورچشم" ویژگی منفی خاصی نداشته واین چشم شوری آنان نیزلزوما ازسرحسادت یا بدبینی آنان نیست بلکه  عمدتا به علت قدرت مانیتیسمی آنان ودربسیاری موارد نیز صرفا معلول تمرکز وقدرت مغنا طیسی موجود درنگاه  آنان است درعین حال ،برخی از این افراد نیز چنانچه نوع نگاه خود را مثبت وتوحیدی کرده واز صفات رذیله ای چون حسد ، خودکم بینی یاطمع وزیاده خواهی پاک شوند مسلما  خسارات وتلفات کمتری هم به وجود می آورند...اما برخی دستور های عملی برای این افراد نیز بدین قراراست: 1ـ سعی در ریزچشم نگاه کردن (یعنی سعی کنند تمام حدقه چشم را بازنکنند) 2ـ سعی کنند نگاه خود رامهربان و شفقت آمیزکنند (وخودفیزیک چشم را همانند فیزیک چشم انسان های مهربان تنظیم کنند) 3ـ دایم الوضو باشند 4 ـ چنانکه گفته شد سرمه سنگ درچشم خودبکشند5ـ به محض آنکه چیزی توجه آنان را جلب کرد خداوند را یاد کرده وبگویند "تبارک الله احسنُ الخالقین" یا به توصیه ی امام صادق علیه السلام هرگاه ازچشم خود یادیگری ترسیدید سه مرتبه بگویید:ماشاألله لا قوة الا بالله العلی العظیم (تا آسیبی به شما یادیگری نرسد) 6 ـ به هیچ وجه از کسی یا چیزی تعریف نکنند (مگر دروقت ضرورت وبا انجام توصیه هایی که عرض شد)

                                                              درپناه خدا

..................................................................................................

1 ـ این کاربرد چوب البته اختصاص به فرهنگ هندویی ندارد .چنانکه درعرف خودمان هم هنگام تعریف ازکسی وخوف از چشم زدن  به شوخی وجدی "به تخته میزنیم" 

* تجربه ی بسیار مبارک ورضایت بخشی که  ازافراد مختلف شنیده ودیده ام (هم برای دفع بلایا وهم جهت کفایت رزق وروزی )این است که درصد مشخصی ازدرآمد ماهانه یا روزانه خود را در راه خداوند نذر امورخیر کرده وثواب آن راتقدیم به حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام کنیم .این بنده بشخصه کمتر برنامه ای را به پربرکتی این عمل میشناسم وبسیار شنیده ایم که حتی بسیاری اقلیت های مذهبی کشورما ودیگرممالک اسلامی  نیز معتقد ومقید به این برنامه اند